Enflasyon: Küresel bir Ekonomik İmtihan
Son yıllarda “fiyat artışı” kavramı daha fazla gündeme geliyor. Bu durum hem politikacılar hem de vatandaşlar bakımından ciddi tehlikeler barındırıyor. OECD tarafından hazırlanan bir raporda, G20 ülkelerine ilişkin 2022 yılı enflasyon tahmini, %3,9’dan %4,4’e yükseltildi. Bu oranın ilerleyen yıllarda daha da artabileceği belirtiliyor. Bu yazımızda enflasyona yol açan temel etmenler ve bunların küresel ekonomiler üzerindeki etkileri masaya yatırılırken bu komplike meseleye ilişkin muhtelif stratejiler inceleniyor.
Mal ve hizmetlerdeki genel fiyat düzeylerinin süreklilik arz edecek şekilde yükselişini ifade eden enflasyon, dünyanın dört bir yanındaki ülkeleri etkisi altına alan kritik bir ekonomik mesele olarak gündemde yer alıyor. Trading Economics verilerine göre; Arjantin %288, Suriye %140, Lübnan %123 ve Türkiye %68,5 enflasyon oranıyla dünyada en yüksek enflasyona sahip ilk dört ülke.
Son dönemdeki enflasyon oranlarının aktarıldığı bir Euronews haberinde, AB üyesi ülkeler arasında en yüksek enflasyon oranının %6,6 ile Romanya’ya ait olduğu belirtilirken, Türkiye’deki enflasyonun tüm Afrika ülkelerindeki enflasyondan fazla olduğu ifade ediliyor. Yüksek enflasyon oranına sahip olan ülkeler arasında Zimbabve %55,3, Etiyopya %26,2 ve Pakistan %20,7 ile dikkat çekiyor.
Enflasyondan Kaçmak İçin Bir Alternatif Olarak Sweet Bonanza
Yüksek enflasyonun hâkim olduğu dönemlerde, insanların gelirlerinin değerini korumak istemesi oldukça doğaldır.
Geleneksel borsalar ve kripto paralar gibi değer koruma araçlarının ardından insanların en çok ilgi gösterdiği ögelerin başında Sweet Bonanza oynanan platformlar yer alıyor. Pragmatic Play’in bu slot oyunu slot oyunu ile 100 TL’den başlayan bonus elde etme fırsatı bulunuyor. Online bahis gibi sıkça rağbet gören seçenekleri de bünyesinde barındıran Sweet bonanza, sunduğu %90’dan başlayan geri ödeme oranlarıyla dudak uçuklatıyor. Ücretsiz slotlar da bu platformun başka bir favori sunumu.
Enflasyonu Tetikleyen Unsurlar: Tedarik Zincirindeki Aksaklıklar ve Talep Artışları
Global tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar, fiyatlardaki yükselişe zemin oluşturan birincil sebeplerden birisi olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin, COVID-19 pandemisinin tedarik ağlarında sebep olduğu tahribat, farklı endüstrilerde ham madde kıtlığına ve üretimin durmasına yol açmıştı.
- Fabrikaların kapanması, nakliyede yaşanan duraksamalar, iş gücü eksikliği gibi faktörler, üretim ve dağıtım ağlarının işleyişine sekte vurarak tedarik problemlerine ve dolayısıyla fiyatların artmasına neden oluyor.
- Diğer yandan, pandemi dönemindeki yavaşlamanın yaralarını yavaş yavaş saran ekonomilerde ise talep artışları yaşanıyor.
- Devletlerce sağlanan teşvik paketleri, sosyal izolasyon döneminde pasif kalan taleple birleşince perakende ve konaklama gibi sektörlere yapılan harcamalarda büyük artışlar kaydediliyor.
- Arzın talebi karşılayamaması nedeniyle enflasyon baskısının artması, işletmelerin yükselen talepleri karşılayamaması sonucunu doğuruyor.
- Jeopolitik gerilimler, tedarik zincirindeki duraksamalar ve petrol fiyatlarının yükselişe geçmesi sebebiyle ortaya çıkan ani fiyat yükselişlerinden en çok etkilenen sektörlerden biri de enerji sektörü.
Gitgide artan enerji fiyatlarının ekonomide yol açtığı etkiler arasında; taşımacılık, ısıtma-soğutma harcamaları ve petrol bazlı malzemelere dayalı ürünlerin fiyatlarındaki artışlar dikkat çekiyor.
Enflasyonla Mücadele Adımları
Faiz oranları ve parasal genişleme gibi mali politika araçlarından istifade edilerek enflasyonla başa çıkılmasında en kritik rol, merkez bankalarına ait. Fakat bu önlemlerin mevcut ekonomik ortamdaki verimliliği, bir tartışma konusu olmaya devam ediyor. Merkez bankalarının sorumluları, ekonomik iyileşmenin desteklenmesi gibi hassas bir konuda önemli görevler üstlenirken enflasyon baskılarının artışı riskiyle karşı karşıya kalıyorlar.
Enflasyon eğilimlerine müdahale edilmesi yolunda mali politika önlemleri de tamamlayıcı role sahip. Altyapı, teknoloji ve eğitim alanlarına yapılacak doğru yatırımlar sayesinde üretkenlik artırılabilir ve tedarik meselesindeki engeller aşılarak ekonomik baskının uzun vadede hafifletilmesi mümkün olabilir.
Politika Tabanlı Çözümler ve Ekonomik Direnç
Politika yapıcıların, ekonomilerin aşırı ısıtılması ve “varlık balonları”nın oluşması gibi risklere karşı dikkatli olmaları gerekiyor. Parasal ve mali önlemlerin bir arada uygulanacağı koordineli bir yaklaşım benimsenmesi ve tedarik zincirinin güçlü hâle getirilmesini hedefleyen yapısal reformların yapılması, enflasyonun temel sebeplerinin irdelenmesi ve makroekonomik dengenin sağlanması için atılabilecek önemli adımlar arasında yer alıyor.
Sonuç itibarıyla, enflasyonun yeniden canlanması tehlikesi, dünya ekonomileri için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Tedarik sorunları sebebiyle yaşanabilecek talep artışı ve enerji fiyatlarındaki yükseliş ihtimalini göz ardı etmemek gerekiyor. Bu problemlere dayanak teşkil eden dengesizliklerin giderilmesi ve sürdürülebilir bir büyüme sağlanması yoluyla ülkelerin, enflasyonun etkisini hafifletmeleri ve daha müreffeh bir gelecek yaratmaları mümkündür.
